همزمان با بازنگری اروپا در وابستگی‌های زنجیره تامین خود، یک کریدور تولیدی جدید در سراسر آسیای مرکزی ظهور کرده و ازبکستان در تلاش است تا خود را در مرکز آن قرار دهد.

به گزارش مقیاس اقتصاد، ازبکستان که زمانی به عنوان یک چهارراه تجاری شناخته می‌شد، اکنون می‌خواهد به یک پل تولیدی میان اروپا و آسیا تبدیل شود و از شرکت‌های بین‌المللی دعوت می‌کند تا از فروش به تولید محلی روی آورند.

طبق گزارش بانک جهانی، ازبکستان از سال ۲۰۱۷، شاهد رشد متوسط ‌تولید ناخالص داخلی سالانه ۵.۳ درصد بوده و چشم‌انداز توسعه بخش خصوصی را بهبود بخشیده است.

ورود سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به ازبکستان در سال ۲۰۲۴، به رکورد ۱۱.۹ میلیارد دلار (۱۰.۲۴ میلیارد یورو) رسید. اما با افزایش واردات این کشور از ماشین‌آلات سنگین و فلزات گرفته تا باتری‌های لیتیوم-یونی، استراتژی دولت تغییر کرده است و به جای محدود کردن واردات، اکنون می‌خواهد آنها را از طریق مشارکت با تولیدکنندگان بین‌المللی بومی‌سازی کند.

فرهاد عالم‌جانوف، رئیس اجرای استراتژی در کمیته گمرک ازبکستان، در جریان اولین نمایشگاه بین‌المللی «نمایشگاه واردات ازبکستان ۲۰۲۵»، اظهار کرد: گمرک قبلا به عنوان یک نهاد کنترل‌کننده در مرز دیده می‌شد. اکنون به یک تسهیل‌کننده تجارت تبدیل شده است. ما اظهارنامه‌های کاغذی را حذف کرده‌ایم، ترخیص الکترونیکی از راه دور را معرفی کرده‌ایم و پست‌های مرزی را مدرن کرده‌ایم. هدف این نیست که کالاها در مرز متوقف شوند، بلکه کمک به حرکت سریع‌تر آنها و تولید بیشتر آنها در داخل کشور است.

این اصلاحات در حال تغییر شکل جریان‌های تجاری هستند. واردات ترانسفورماتورها، مس و محصولات شیمیایی در ۹ ماه گذشته به شدت کاهش یافته است، در حالی که تعداد کارآفرینانی که مواد اولیه را برای فرآوری داخلی وارد می‌کنند در همین مدت، تقریبا ۵۰ درصد افزایش یافته است.

از زارا گرفته تا پالایشگاه‌های طلا، برندهای خارجی در حال بومی شدن هستند.

شرکت‌های اروپایی و آسیایی واکنش نشان می‌دهند. ایندیتکس، مالک برند زارا، ماسیمو دوتی و استرادیواریوس، می‌گوید که همکاری خود را با دولت ازبکستان برای ساده‌سازی روال گمرک و تولید گسترش می‌دهد.

چرا این استراتژی فراتر از ازبکستان اهمیت دارد؟

در سطح جهانی، مدل «تولید در جایی که می‌فروشید» ازبکستان، نشان‌دهنده یک تغییر اقتصادی گسترده‌تر است. دولت‌ها از اروپا تا آسیا، شرکت‌ها را تشویق می‌کنند تا از طریق ادغام با شرکای جدید، تولید خود را از مناطق تک منبعی مانند چین متنوع کنند.

تولیدکنندگان نساجی اکنون پارچه خام وارد می‌کنند، پوشاک را به صورت محلی تولید می‌کنند و پوشاک تکمیل‌ شده را به ایتالیا و فرانسه صادر می‌کنند. تولیدکنندگان جواهرات، طلای محلی را خریداری می‌کنند، آن را در داخل تصفیه می‌کنند و به بازارهای جهانی صادر می‌کنند و آنچه را که زمانی تجارت مواد خام بود، به تولید با ارزش افزوده تبدیل می‌کنند.

بر اساس گزارش یورونیوز، جمشید خوجایف، معاون نخست وزیر، این را بخشی از یک چرخه صنعتی جدید می‌داند و می‌گوید تولید ناخالص داخلی ما در هشت سال دو برابر شده و صادرات محصولات نهایی سریع‌تر از همیشه در حال رشد است. ما می‌خواهیم صنایعی بسازیم که نه تنها جایگزین واردات شوند، بلکه در سطح جهانی نیز رقابت کنند.