یک کارشناس خودرو ضمن تاکید بر ضرورت خصوصی‌سازی اصولی شرکت‌های خودروساز، هشدار داد که اگر دولت تنها مالکیت را واگذار کند؛ اما رفتار خود را در مدیریت صنعت خودرو تغییر ندهد، این واگذاری کمکی به کل صنعت نخواهد کرد.

به گزارش مقیاس اقتصاد، پس از اعلام رئیس سازمان خصوصی‌سازی مبنی بر آغاز فرآیند واگذاری سهام سایپا ظرف دو هفته آینده، امیرحسن کاکایی – عضو هیأت علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران – در گفت‌وگو با ایسنا، پیرامون ضرورت‌ها و چالش‌های این واگذاری توضیح داد.

وی در ابتدا ضمن اشاره به اصل ضرورت خصوصی‌سازی گفت: قطعاً با خصوصی‌سازی موافق هستیم و این موضوع باید انجام شود، اما نه به هر قیمتی. خصوصی‌سازی باید درست و اصولی صورت گیرد. متأسفانه در مورد ایران‌خودرو، ما شاهد خصوصی‌سازی واقعی نبودیم بلکه تنها مدیریت به بخش خصوصی واگذار شد، آن هم در شرایطی که رفتار دولت طی شش ماه گذشته چندان مناسب نبود، اسناد و مدارک متعددی هم در این زمینه وجود دارد.

این کارشناس صنعت خودرو کشور با هشدار نسبت به پیامدهای شتاب‌زدگی، تصریح کرد: اینکه صرفاً سهام را واگذار کنیم اما اصول حکمرانی در یک صنعت خصوصی رعایت نشود، بسیار خطرناک است. اگر رفتار دولت تغییر نکند، عجله در واگذاری می‌تواند کل صنعت را به سمت سقوط ببرد. دولت باید تکلیف خود را مشخص کند؛ یا به‌طور کامل خصوصی کند و اصول را رعایت کند یا دست‌کم شرایط لازم را برای یک واگذاری موفق فراهم آورد.

در صورت فروش، مالکیت عملاً به خریدار منتقل خواهد شد. در این شرایط اگر دولت رفتار درستی نداشته باشد، تبعاتی برای صنعت خودرو خواهد داشتکاکایی با بیان اینکه موضوع سایپا با ایران‌خودرو تفاوت‌های جدی دارد، توضیح داد: البته که ایران‌خودرو هم هنوز به‌طور کامل خصوصی نشده و همچنان در چارچوبی از تعامل بین دولت و بخش خصوصی اداره می‌شود. اما درباره سایپا، قرار است یک بلوک ۴۰ درصدی واگذار شود که در صورت فروش، مالکیت عملاً به خریدار منتقل خواهد شد. در این شرایط اگر دولت رفتار درستی نداشته باشد، تبعات بسیاری برای صنعت خودرو خواهد داشت.

داستان سایپا دیگر داستان ایران‌خودرو نخواهد بود…/پیامدهایی شاید جبران‌ناپذیر

این استاد دانشگاه تاکید کرد: اجرای صحیح اصل ۴۴ قانون اساسی باید محور کار باشد خاطرنشان کرد: طرفدار خصوصی‌سازی هستیم، اما این واگذاری نباید به معنای انتقال صرف مالکیت باشد. باید پیش از واگذاری، ارزیابی دقیق اقتصادی و فنی انجام و خریدار صلاحیت‌سنجی شود. در تمام دنیا، زمانیکه شرکتی خصوصی می‌شود، برای خریدار شروط مشخصی گذاشته می‌شود. در حالی‌که اگر این بلوک ۴۰ درصدی را بدون شروط بفروشیم، خریدار می‌تواند هر کاری از جمله استفاده غیرمولد از دارایی‌ها انجام دهد؛ حتی ممکن است زمین‌های صنعتی شرکت را به تولید رمزارز اختصاص دهد، در حالی‌که این موضوع هیچ ارتباطی به صنعت خودرو ندارد.

وی یکی دیگر از چالش‌های مهم واگذاری را شرایط نامناسب بازار سرمایه دانسته و گفت: متأسفانه اکنون بورس درشرایط خوبی قرار ندارد. ارزش واقعی سایپا حدود ۱۸۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود، اما در وضعیت فعلی ارزش سهام آن بسیار پایین‌تر است. این شرایط به خریدار امکان می‌دهد با ارزان‌ترین قیمت ممکن مالکیت را به دست آورد؛ در حالی‌که سرمایه‌گذاران به دنبال حداکثر سود هستند و در چنین شرایطی صنعت خودرو متضرر خواهد شد.

عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت، ضمن اشاره به وضعیت کشور در تابستان امسال، تصریح کرد: تابستانی را پشت سر گذاشتیم که یکی از سخت‌ترین دوره‌ها در ۳۰ سال اخیر بود؛ از جنگ ۱۲ روزه گرفته تا کمبود انرژی و تعطیلی‌های پیاپی ادارات. در چنین شرایطی طبیعی است که بورس در وضعیت بدی قرار بگیرد. بنابراین واگذاری سایپا در این مقطع به معنای فروش ارزان و تقریباً مجانی دارایی‌های ملی است.

از شتابزگی باید پرهیز کرد

این کارشناس بازار خودرو در ادامه راهکارها اینگونه پیشنهاد کرد که لازم است ابتدا سندی جامع برای واگذاری سایپا تهیه شود که مشخص کند این شرکت چه ارزشی دارد و چه انتظاراتی از خریدار وجود دارد. همچنین باید حداقل‌های قیمتی رعایت شود و پس از آن بحث صلاحیت‌سنجی خریداران در دستور کار قرار گیرد. تجربه ایران‌خودرو نشان داده که وقتی صنعتگران واقعی وارد می‌شوند، در بلندمدت می‌توانند صنعت را مدیریت کنند. اما اگر صرفاً به دلیل فشار زمان و قانون، سایپا واگذار شود، نتیجه آن فاجعه‌بار خواهد بود.

کاکایی در پایان بر لزوم پرهیز از شتاب‌زدگی مجدد تاکید کرد و گفت: بهتر است تا پایان شهریور که همچنان با مشکلات انرژی مواجهیم، این فرآیند به تعویق بیفتد و در پاییز که شرایط منطقی‌تر می‌شود، با اصلاحات ساختاری و نظارت دقیق سازمان‌های ذی‌ربط، واگذاری صورت گیرد.