تحولات اخیر در عرصه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به‌ویژه زمزمه‌های آغاز دور جدیدی از تعامل و مذاکره با ایالات متحده آمریکا، چه به صورت مستقیم و چه با واسطه، بارقه‌هایی از امید را در سپهر سیاسی و اجتماعی کشور پدید آورده است. رویکرد مثبت حاکمیت به این مهم، بستری را فراهم آورده تا با اتخاذ تدابیر سنجیده و مبتنی بر منافع ملی، گام‌های موثری در جهت رفع چالش‌های پیش رو، به‌ویژه در حوزه اقتصاد کلان، برداشته شود. در این میان، آنچه حائز اهمیت ویژه است، ضرورت پرهیز از هرگونه رفتاری است که می‌تواند این فرصت مغتنم را دستخوش تلاطم و ابهام نماید. متاسفانه، مشاهده می‌شود که برخی از فعالان و چهره‌های سیاسی، با توسل به ابزار رسانه‌ای و به‌ویژه فضای مجازی، به انتشار دیدگاه‌ها و اظهاراتی می‌پردازند که نه تنها با منافع ملی همخوانی ندارد، بلکه می‌تواند روند دیپلماسی را با چالش‌های جدی مواجه سازد. انتشار توییت‌ها و انجام مصاحبه‌هایی که دربردارنده لحن تهدیدآمیز نسبت به کشورهای همسایه یا حتی طرف مقابل مذاکره، یعنی ایالات متحده آمریکا، است، نه تنها فاقد وجاهت حقوقی و عرف دیپلماتیک است، بلکه می‌تواند به عنوان اقدامی مغایر با منافع ملی و تلاش‌های صورت گرفته در جهت تنش‌زدایی تلقی گردد. چنین اظهاراتی، با ایجاد فضایی ملتهب و بی‌اعتمادی، زمینه را برای سوءتفاهم و بهره‌برداری‌های سیاسی از سوی رقبا و بدخواهان فراهم می‌آورد.  از منظر حقوق بین‌الملل، اصل حسن نیت (Pacta Sunt Servanda) از جمله قواعد آمره و بنیادین است که بر تمامی تعاملات و مذاکرات بین‌المللی حاکم است. این اصل، طرفین را ملزم می‌سازد تا با رویکردی صادقانه و سازنده در فرآیند مذاکره مشارکت نموده و از هرگونه اقدامی که مغایر با هدف اصلی مذاکره، یعنی دستیابی به توافقی پایدار و عادلانه باشد، اجتناب ورزند. اظهارات تهدیدآمیز و تحریک‌آمیز، آشکارا در تعارض با این اصل قرار داشته و می‌تواند مشروعیت و اعتبار فرآیند مذاکره را زیر سوال ببرد.  از سوی دیگر، از منظر علم ارتباطات و مطالعات رسانه‌ای، انتشار چنین محتوایی در آستانه مذاکرات، مصداق بارز “ایجاد نویز رسانه‌ای” است. این نویزها، با ایجاد اختلال در جریان صحیح اطلاعات و القای تصویری منفی از رویکرد و اهداف جمهوری اسلامی ایران، می‌توانند بر ادراک طرف مقابل و افکار عمومی بین‌المللی تاثیر منفی گذاشته و دستاوردهای احتمالی مذاکرات را به مخاطره اندازند. در این شرایط حساس، اولویت نخست باید تمکین به تصمیمات عالی‌ترین سطوح حاکمیت و حمایت از تلاش‌های دیپلماتیک صورت گرفته باشد. انتظار می‌رود تمامی فعالان سیاسی و رسانه‌ای، با درک مسئولیت خطیر خود، از هرگونه اظهارنظر و اقدامی که می‌تواند منافع ملی را تحت‌الشعاع قرار دهد، اجتناب ورزند. تمرکز بر گفتمان عقلانی، حفظ وحدت رویه و اعتماد به تیم مذاکره‌کننده، می‌تواند زمینه‌ساز اتخاذ بهترین تصمیمات و دستیابی به نتایجی مطلوب برای حل مشکلات اقتصادی و بهبود وضعیت معیشتی مردم شریف ایران گردد. بی‌تردید، رهایی از تنگناهای اقتصادی کنونی، مطالبه به حق مردم است و حاکمیت نیز بر این امر واقف است. آغاز مذاکرات، فرصتی است برای یافتن راهکارهای پایدار و منطقی در این راستا. اما تحقق این مهم، مستلزم فضایی آرام، مبتنی بر احترام متقابل و عاری از هرگونه تنش‌آفرینی غیرضروری است. لذا، شایسته است که تمامی دلسوزان نظام و ملت، با درک این ضرورت، از هرگونه موج‌سواری سیاسی و اظهارات غیرمسئولانه که می‌تواند این فرصت تاریخی را به چالش بکشد، پرهیز نمایند و در جهت ایجاد فضایی سازنده و امیدوارکننده گام بردارند. به امید ایرانی آباد، بدور از بازی های سیاسی داخلی که منفعتی برای هموطنان نداشته و نخواهد داشت.

یادداشت سردبیر: علیرضا طهرانی